Sudaki Yaşam

Okyanuslar, hava ve iklimi düzenlemeye yardımcı olmaktadır, üç milyardan fazla kişinin temel protein kaynağıdır(i) ve milyonlarca kişiye istihdam sağlamaktadır. Nüfusun 2050 yılına kadar 9,7 milyar seviyeye ulaşması beklenen dünyamızda, okyanuslar ve iç sular gelecekteki gıda güvenliği için hayati öneme sahiptir.(ii)

Sanayi devriminin başından beri insanlar tarafından üretilen karbondioksitin yaklaşık %30’unu soğuran okyanuslar, daha asidik bir hâle gelmekte ve bu şekilde birçok deniz canlısının yaşam döngüsünü etkilemektedir.(iii)

Dahası, okyanuslar 1970’lerden bu yana dünya sistemindeki ek ısının %90’ından fazlasını soğurmuştur. İnsanlık ise dünya balık stoklarının %30’unu aşırı kullanmış ve karşılığında büyük miktarda kirlilik getirmiştir.(iv)

Her yıl en az 8 milyon ton plastik okyanusa atılmaktadır.(v) Bir tahmine göre 2050 yılında okyanustaki plastik miktarı balık miktarını aşacaktır. Mikroplastikler deniz canlıları tarafından yenmeleri sebebiyle özel bir öneme sahiptir, deniz ürünleri tüketen insanlarda bu mikroskobik parçacıklar mideden vücudun diğer kısımlarına taşınabilmektedir.(vi)

Bu hedefin işletmelerle ilgisi nedir?

Deniz ve kıyı kaynakları ve sanayisinin yıllık 3 trilyon ABD Doları olduğu tahmin edilmektedir. Bu sayı küresel GSYİH’in %5’ine tekabül etmektedir.(vii)

Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinin ötesinde, okyanuslar ve kıyı bölgeleri turizmi ve diğer birçok endüstriyi desteklemektedir. Okyanuslar ve denizler, gelişmekte olan ülkelerdeki milyonlarca insan için hayat kurtarıcıdır. Geçim açısından önemli olan bu faydalar, çevresel hassasiyetlerle dengelenmelidir.

İşletmeler neler yapabilir?

Plastik kullanımı konusunda harekete geçilmemesi, okyanusların kirliliğine ciddi anlamda katkıda bulunmaktadır. Şirketler, plastiğin değer zincirinde ve ürünlerinde (örneğin aşırı paketleme) nasıl kullanıldığından başlayarak plastik kullanımını gözden geçirmelidir.

Deniz ürünleri satan işletmeler, bunların sürdürülebilir kaynaklardan tedarik edilmesini sağlamalı ve toplumun bilinçlendirilmesinde rol sahibi olmalıdır.

Değer zincirlerinde yük gemileri kullanan işletmeler, kullanılan gemilerin çevresel yeterliklerini sorgulamalı ve tedarik kararlarında bunu göz önünde bulundurmalıdır.

Daha geniş anlamda, iklim değişikliğini hafifletmeye yönelik her hamle okyanuslar ve tabii ki küresel çevre için fayda teşkil etmektedir.

Aşağıda şirketlerin etki yaratmak için yapabileceği uygulamaları bulabilirsiniz:

Sorumlu Davranın

Plastik ambalajlama gereksinimlerinizi gözden geçirin; plastik ambalajları azaltmaya, yeniden kullanmaya veya geri dönüştürmeye çalışın;
Doğal deniz sermayesi ve ekosistem hizmetlerini araştırın, analiz edin ve bunlara değer biçin. Bu değerleri karar verme, etki izleme ve değerlendirme, iç yönetim raporlaması ve entegre dış raporlamada kullanın;
Çevreyi kirleten maddelerin doğal ortama salınarak oradan okyanus ve denizlere ulaşmasını önlemek için gelişmiş atık arıtma sistemleri uygulayın;
Üretim sahalarının kıyı şeridinin veya büyük su kütlelerinin yakınında faaliyet gösterdiği yerlerde, deniz koruma alanları oluşturun ve bu ekosistemlere bağlı insanların geçimlerinin yanı sıra deniz yaşamının korunması için de yapılan araştırma ve planlamalara katkıda bulunun;
Deniz taşımacılığı ve gemi sökümünde çevre standartlarına uyun ve bu standartların üstüne çıkmaya çalışın;
Okyanuslara yayılan atığı azaltacak yenilikçi teknoloji, bileşenler ve arıtma sistemleri geliştirin ve benimseyin.

Fırsatlar Yaratın

SKH 14 ile ilişkili şirket hedeflerinizi ve başarılarınızı paylaşın;
Limanlarda rölanti yapan dizel motorlardan kaynaklanan salımları azaltmak için kullanılan emisyonsuz yakıt hücreleri gibi, kargo ve yolcu gemileri için yeni enerji teknolojilerini benimseyin;
Deniz kirliliği ve kirlenme riskini azaltacak şekilde liman yönetiminin verimliliğini ve sürdürülebilirliğini artırmak için rıhtım ve liman yetkilileri ile iş birliği yapın;
Deniz plastik atıklarını toplayıp ürün imalatında kullanmak için diğer paydaşlarla iş birliği yapın;
Deniz taşımacılığı kullanan tedarikçi ve distribütör firmaların deniz taşımacılığının çevresel standartlarına uymasını sağlayın;
Balıkçılık ve su ürünleri kaynaklı riskleri azaltmak ve yönetmek, deniz kaynaklarını korumak ve bu konudaki birikimi hükümetler ve diğer paydaşlarla paylaşmak için yenilikçi çözümler geliştirin;
Doğal yaşam alanlarının korunmasına ve restorasyonuna daha fazla yatırım yapılması için ekonomik bir sinyal göndermek amacıyla ekosistem hizmetlerinin değerini araştırın ve belirleyin.

UN Global Compact’in On İlkesi ve Hedef 14 arasındaki ilişki

İnsan Hakları & Çalışma Standartları (UN Global Compact İlke 1, 2, 3, 4, 5, 6)

14. Hedef, bir insanın hiçbir durumda kendi geçim kaynaklarından mahrum edilemeyeceğini belirten Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’yi de içeren, İnsan Hakları ve İş İlkeleri ile birkaç noktada kesişmektedir. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, Hedef 14’ün amaçlarını kirliliğin azaltılması ve okyanusun asitlenmesinin ele alınması etrafında birleştirmekte ve herkesin en yüksek standartta fiziksel ve ruhsal sağlığa sahip olma hakkını belirtmektedir. Bu da çevresel ve endüstriyel hijyenin her bakımdan iyileştirilmesini gerektirmektedir.

Çevre (UN Global Compact İlke 7, 8, 9)

Sudaki Yaşam hedefi, üç çevresel ilke ile yakından bağlantılıdır. İklim değişikliği ve bunun sonucunda ortaya çıkan asitlenme, çevresel zorluklara karşı ihtiyati yaklaşım gerektiren yedinci ilke ile ilişkilidir. Sekizinci ilke, daha fazla çevresel sorumluluğu, Dokuzuncu ise çevre dostu teknolojilerin kullanılmasını teşvik etmektedir.

Yolsuzlukla Mücadele (UN Global Compact İlke 10)

Yasadışı, kayıtdışı ve kontrolsüz balıkçılık, su ekosistemleri için en büyük tehlikelerden birini oluşturmaktadır. 2003 yılında bu şekilde yapılan balıkçılığın büyüklüğünün 10 milyar ila 23 milyar ABD Doları yani 11,1 milyon ila 25,9 milyon balık olduğu tahmin edilmektedir.

(i) United Nations, http://www.un.org/sustainabledevelopment/oceans/

(ii) Food and Agriculture Organization of the United Nations (2016), http://www.fao.org/3/a-i5555e.pdf

(iii) Our Ocean 2016, http://ourocean2016.org/climate-ocean

(iv) Food and Agriculture Organization of the United Nations (2016), http://www.fao.org/3/a-i5555e.pdf

(v) Cleanseas Campaign, http://www.cleanseas.org/get-informed

(vi) Parliament of Australia (2016), http://www.aph.gov.au/About_Parliament/Parliamentary_Departments/Parliamentary_Library/FlagPost/2016/June/Marine_microplastics

(vii) Inter-parliamentary Union (2017), http://www.un.org/pga/71/wp-content/uploads/sites/40/2015/08/17-Jan-_Annual-Inter-Parliamentary-Hearings.pdf

(viii) Food and Agriculture Organization of the United Nations (2015), http://www.fao.org/3/a-i5028e.pdf